مشخصات و ویژگی های اولین تونل تاسیسات شهری کشور
گروه شرکتهای تولیدی آریا کاوان بعنوان اولین مبتکر و مجری تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP ) در ایران تاکنون 1200 متر تونل در اقطار 2800 الی 3000 میلی متر را در بلوار امیرالمومنین (ع) شهر مقدس مشهد اجرا نموده است .
خلاصه مشخصات تونل مذکور به شرح ذیل می باشد :
کارفرما : شرکت عمران و مسکن سازان ثامن
قطر تونل : 2800 الی 3000 میلیمتر
قطر تونلهای ارتباطی : 2000 میلیمتر
طول تونل (فازاول اجرایی) : 1200 متر
طول تونل (فازهای توسعه) : 12000 متر
محل احداث تونل : بلوار امیرالمومنین (ع) مشهد مقدس
محل استقرار تونل : پیاده رو
روش نصب : مدفون
سفتی حلقوی جداره تونل : 5000 پاسکال
تاسیسات عبوری از تونل : خطوط لوله آب ، کابلهای برق و مخابرات
عمق دفن متوسط : 5 متر
ضخامت متوسط پوشش روی تاج تونل : 1 متر
در شکل های شماره (7) و (8) دو نقشه از مقاطع تونل تاسیسات شهری که توسط گروه آریا کاوان در شهر مقدس مشهد اجرا شده ، ارائه گردیده و در شکل های شماره (9) الی (14) مراحل مختلف اجرایی نمایش داده شده است .
شکل (7) نقشه مقاطع تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP ) با قطر 2000 میلیمتر
شکل (8) نقشه مقاطع تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP) در اقطار 2800 و 3000 میلیمتر
شکل (9) ترانشه حفر شده برای استقرار تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP)
شکل (10) نصب تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP )
شکل (11) نصب تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP )
شکل (12) محل تقاطع تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس (GRP) و حوضچه های اخذ انشعاب بتنی
شکل (13) کارگاه ساخت ساپورتهای داخلی تونل تاسیسات
شکل (14) حوضچه های اخذ انشعاب بتنی
اجرای تونل تاسیسات شهری از جنس فایبرگلاس (GRP)
اجزای مهم داخلی تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس ( GRP ) به شرح ذیل می باشند :
الف- بدنه تونل
بدنه و دیواه های تونل از جنس فایبر گلاس ( GRP )و متناسب با بارهای خارجی وارد بر بدنه تونل ( بارهایی نظیر بار ترافیکی ، زلزله ، بار خاک و …… ) طراحی و اجرا می گردد . در شکل شماره (3) بدنه تونل از جنس فایبر گلاس ( GRP ) در حال نصب است .
شکل شماره (3) بدنه تونل تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس ( GRP )
ب – ساپورتهای داخلی
جهت تحمل بارهای وارده از طرف تاسیسات مستقر در تونل تکیه گاه هایی از جنس فایبر گلاس ( GRP ) فولاد گالوانیزه و یا دارای پوشش ضد خوردگی طراحی و در فاصل معین نصب میشوند در شکل شماره (4) ساپورتهای داخل تونل تاسیسات نمایش داده شده اند .
شکل (4) ساپورتهای فولادی با پوشش اپوکسی نصب شده در داخل تونل تاسیسات شهری
ج- گذرگاه (گریتینگ)
جهت ایجاد سهولت در رفت و آمد پرسنل بهره بردار و همچنین استفاده از فضای دایروی کف تونل بعنوان کانال جمع آوری و هدایت آبهای ناشی از نشت لوله های آب و یا شستشوی تاسیسات داخل تونل از گریتینگ استفاده می شود . مشخصات هندسی و مکانیکی گریتینگ ها با توجه به بارهای اعمال شده بر کف گریتینگ تعیین می گردد . گریتینگ ها می توانند از جنس فایبر گلاس ( GRP ) و یا فولادی گالوانیزه انتخاب شوند . در شکل شماره (5) دو نوع گریتینگ فایبر گلاس ( GRP ) قابل استفاده در تونل تاسیسات شهری نشان داده شده است .
شکل (5) دو نمونه گریتینگ فایبر گلاس (GRP )
د- حوضچه های اخذ انشعاب
حوضچه های اخذ انشعاب عمدتا به منظور اخذ انشعابهای مربوطه به ساخته می شوند و کاربرد دیگر آنها استفاده بعنوان منهول ورودی و دسترسی در طول مسیر تونل می باشد . حوضچه های مذکور از جنس بتن و یا فایبر گلاس ( GRP ) قابل تولید می باشد . در شکل شماره (6) حوضچه های اخذ انشعاب بتنی نمایش داده شده است .
شکل (6) حوضچه اخذ انشعاب
ه- سایر تجهیزات
سایر تجهیزات نظیر دوربینهای امنیتی و مدار بسته ، سیستم تهویه مطبوع ، سیستم روشنایی و اعلام و اطفای حریق با توجه به موقعیت و نیاز پروژه طراحی و در داخل تونل نصب می شوند.
مزایای تونل مشترک تاسیسات شهری از جنس فایبرگلاس (GRP)
مهمترین مزایای احداث تونل های مشترک تاسیسات شهری از جنس فایبر گلاس ( GRP ) به شرح ذیل می باشد :
1- بهره مندی از گارانتی و بیمه ومعتبر برای تونل ، ساپورتهای داخلی و اجرا و نصب در محل
2- ایجاد هماهنگی و برنامه ریزی دقیق در اجرای پروژه های خدماتی و زیربنایی
3- ارائه خدمات سهل و آسان و پشتیبانی از خدمات
4- جلوگیری از اتلاف وقت و سرمایه های ملی و مردمی
5- رفع مشکلات ترافیکی ، ناشی از کنده کاریهای متععد و بعضا نا بجا
6- سهولت تعمیر و تعویض لوله ها و سایر تاسیسات بون نیاز به حفر مجدد ترانشه
7- امکان حفاظت فیزیکی تاسیسات از صدمات احتمالی و انجام سرویسهای ادواری به منظور افزایش عمر تاسیسات حتی تا بیش از یکصد سال
8- جلوگیری از هر گونه سو استفاده از تاسیسات بوسیله اشخاص غیر مجاز
9- کاهش هزینه های نگهداری و تعمیر تاسیسات
10- سهولت و سرعت اجرا نسبت به تونلهای سنتی بتنی
11- سهولت و سرعت اخذ انشعاب در مقایسه با تونلهای بتنی
12- طول عمر بالا و آب بندی مناسب بدنه تونل در مقایسه با تونل های بتنی
13- هزینه های اندک اجرای تونل در مقایسه با انواع تونل های بتنی
14- کاهش چشمگیر پرت و اتلاف شبکه های توزیع آب به دلیل قابل رویت بودن لوله ها
15- صاف و صیقلی بودن سطح تونل و امکان شستشوی داخل آن و سهولت جریان آب در کف تونل
معایب و مشکلات تونلهای تاسیسات بتنی
شکل (2) نفوذ رطوبت و بروز خوردگی دیواره در تونل تاسیسات بتنی
تونلهای تاسیسات شهری بطور سنتی از بتن مسلح ساخته می شوند که به دلیل پایین بودن مقاومتهای فشاری ، کششی و خمشی و همچنین آب بندی نامطلوب آنها از دوام چندان خوبی برخوردار نبوده و سرعت تولید و اجرای آنها فوق العاده پایین می باشد . از طرف دیگر در هنگام اجرا و بهره برداری نیز دچار مشکلات خاصی می گردند که به مهمترین مشکلات آنها به شرح ذیل اشاره می گردد :
1- برای آب بندی و محافظت در برابر خوردگی دیواره تونل های بتنی از پوششهای ویژه ای استفاده می شود که علاوه بر قیمت بسیار بالای آنها ، در برابر ضربات احتمالی ، نشست های نامتقارن دیواره ، حرارت و آتش سوزی به راحتی ترک خورده و از دیواره جدا می شوند و بدین ترتیب دیواره بتنی عملا بدون محافظ باقی می ماند.
2- تونلهای بتنی در اثر ضربه ، حرکت زمین و زلزله شدیدا آسیب پذیر می باشند و در صورت بروز آسیب نیز تعمیر آنها غالبا ناممکن و یا بسیار دشوار بوده و انتشار و رشد ترک در آنها اجتناب ناپذیر است.
3- انشعاب گیری از تونلهای بتنی بسیار دشوار ، خطرناک و زمانبر می باشد و از قبل باید تمهیدات لازم را در این خصوص تدارک دید.
4- سرعت اجرای تونلهای بتنی بسیار کم بوده و به دلیل عدم یکسان بودن شرایط کار ، امکان تولید بتن با خواص یکنواخت وجود ندارد لذا احداث تونلهای بتنی اصالتا از ریسک بالایی برخوردار است.
5-وزن سنگین سازه های بتنی احتمال نشست را در لایه های زیرین خاک بخصوص در زمان نشست آب و یا بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی افزایش می دهد.
تونل بتنی در برابر خوردگی ناشی از خاک مجاور و سیالاتی که در اثر اتفاقات درون تونل جاری می شوند به شدت آسیب پذیر است.
7- به دلیل جذب و نگهداری آب توسط دیواره های بتنی ، فضای داخل تونلهای بتنی همواره مرطوب بوده و در هنگام تردد در آنها بوی نم بخوبی استشمام می شود.
8- در مواردی که فشارهای جانبی موثر بر دیواره تونل بتنی کم است ، تونل بصورت چهار گوش با دیواره های قائم و کف صاف ، احداث می شود . ولی چنانچه تنشهای وارده به دیواره ها زیاد باشد ، استفاده از مقاطع دایروی تنها راه حل مشکل میباشد . مقاطع دایره شکل در برابر تنشهای وارده بسیار مقاوم هستند ، لیکن انجام عملیات قالب بندی و بتن ریزی در چنین شرایطی بسیار مشکل ، زمانبر و پر هزینه است .
در شکل شماره (2) مشکلات ناشی از نفوذ رطوبت و بروز خوردگی در دیواره یک تونل تاسیسات شهری از جنس بتن نمایش داده شده است.
تونل تاسیسات شهری چیست؟
شکل (1) مقاطع تونل تاسیسات شهری
تونل تاسیسات شهری مسیری زیر زمینی جهت استقرار و عبور تاسیسات شهری نظیر آب ، برق ، گاز ، مخابرات و …… است .
در شکل شماره (1) دو مقطع از تونلهای تاسیسات شهری نمایش داده شده است.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]