لوله و اتصالات GRP

شرکت آریاکاوان شرق اطلس ایرانیان تولید کننده لوله های کامپوزیت (فايبرگلاس) می باشد که دارای حداقل 150 سال عمر) طبق ادعای شرکت آمیبلو AMIBLU ترکیب شرکتهای فلوتایت و هوباس) و حداقل 100 سال (طبق اعلام استانداردهای ISO 23856 و استاندارد ملی INSO 23047 ) است که مزايای  بيشماری  از جمله مقاومت بسيار بالا در مقابل انواع خوردگی، بالا بودن ظرفيت هيدروليکی، طول عمر بالا، هزينه های ناچيز نگهداری و بهره برداری، سهولت و سرعت حمل و نصب به دليل وزن اندک، عدم نياز به اندود داخل و پوشش خارج برای حفاظت در برابر خوردگی و برخورداری از تنوع توليد را دارا می باشند، لذا کاربرد های بسيار گوناگونی برای آنها وجود دارد و تقریبا جایگزین همه ی انواع لوله ها با انواع جنس و متریال می باشند.

بدیهی است که مشخصات شیمیایی و مکانیکی لوله های فایبرگلاس متناسب با نوع کاربرد و شرایط هر طرح از جمله مشخصات سیال عبوری، دمای سیال و محیط، مشخصات شیمیایی خاک، فشار کار و ... تعیین گشته و متناسب با آن نوع مواد اولیه از جمله رزین و الیاف مصرفی مشخص می گردد.

الف : لوله های فایبرگلاس در صنعت آب و فاضلاب و مواد شیمیایی با مواد اولیه شامل رزین پلی استر GRP یا رزین وینیل استر GRV یا GRVE و با ماسه سیلیسی یا بدون آن و الیاف شیشه پیوسته و بریده شده تولید می شوند.

ب : این لوله ها به سه روش الیاف پیچی پیوسته ، الیاف پیچی ناپیوسته و سانتریفیوژی ساخته می شوند.

ج : در جای دیگر مزایای استفاده از رزین اپوکسی و کاربرد و مزایای لوله های GRE نیز شرح داده خواهد شد.

د : خواص مکانیکی و پخت رزین لوله های GRVE مشابه لوله های GRP است و فقط مقاوت شیمیایی و حرارتی این لوله ها بیشتر از لوله های GRP است ولی قیمت رزین وینیل استر 3 تا 4 برابر رزین پلی استر می باشد .

با این توضیح مشخص می شود که تفاوت اصولی بین لوله های فوق وجود ندارد.

از نقطه نظر تعریف هر یک از واژه های فایبرگلاس FRP ، GRP ، GRV، GRVE و GRE که اشاره به نام رزین مصرفی خاصی دارند ذکر موارد ذیل ضروری است:

GRP : در گذشته این علامت اختصاری از جمله ی Glass Fiber reinforced polyester pipe گرفته شده بود که اخیراً طبق تعریف موسسه استاندارد بین المللی ISO (ISO 10639) این عبارت چنین بیان شده است Glass Fiber reinforced plastic که تفاوت دو عبارت مذکور در حرف P می باشد که یکی از آنها اشاره به لوله polyester یعنی رزین پلی استر غیر اشباع دارد و دیگری اشاره به کلمه ی پلاستیک دارد .

طبق تعریف جدید اگر فاز پلاستیک ، رزین پلی استر باشد محصول فایبرگلاسGRP نامیده می شود و اگر فاز پلاستیک رزین وینیل استر و یا اپوکسی باشد باز هم محصول فایبرگلاس GRP خوانده می شود ولی طبق تعریف قدیمی ماخوذ از استاندارد ASTM اگر محصول لوله باشد و رزین آن وینیل استر باشد محصول فایبرگلاس GRV و اگر رزین ، اپوکسی باشد محصول مربوطه GRE خوانده می شود .

GRVE : این علامت مخصوص محصولاتی است که رزین آنها وینیل استر است ولی چون اسم علمی وینیل استر ، « اپوکسی وینیل استر » است حرف E نیز به آخر علامت افزوده شده است و همین امر سبب گردیده که برخی تولید کنندگان GRVE را معادل با رزین اپوکسی به مصرف کنندگان خود معرفی کنند که اشتباه فاحشی است چرا که رزین اپوکسی با رزین اپوکسی وینیل استر تفاوت بسیار زیادی دارد و لازم بذکر است فرآیند تولید محصولات کامپوزیت با رزین های پلی استر و اپوکسی وینیل بسیار به هم شبیه است ولی فرآیند تولید محصولات با رزین اپوکسی متفاوت بوده و مراحل آن طولانی تر و نیازمند صرف زمان و هزینه ی بیشتری است .

FRP : این علامت که با علامت GRP در حرف اول تفاوت دارد اشاره به کامپوزیت هایی دارد که فاز الیاف شیشه در آن مبدل به « الیاف » یعنی Fiber شده است و بدان معنا است که الیاف مورد استفاده می تواند از نوع الیاف بازالت، الیاف کربن ، الیاف نایلون ( کولار ) و یا الیاف طبیعی مانند کنف باشد و حرف R در تمامی تعاریف ذکر شده به معنای Reinforced یعنی تقویت شده می باشد و حرفG به کلمه « فایبرگلاس » یعنی Glass fiber فقط اشاره به الیاف شیشه دارد .

توضیح : البته در استاندارد AWWA M45 عبارت FRP معادل با GRP خوانده شده است .